چکیده
هدف: هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی تمرینات یوگا، دارودرمانی و درمان ترکیبی بر کاهش علائم نقص توجه انتخابی و تکانشگری کودکان دارای اختلال نقص توجه/بیش فعالی بود.
روشها: روش پژوهش نیمه تجربی با طرح پیشآزمون – پسآزمون بود. بدین منظور تعداد 60 کودک دارای اختلال نقص توجه/بیش فعالی به صورت هدفمند و با استفاده از مصاحبه توسط روان پزشک و مقیــاس رتبه بنــدی کانــرز - فــرم والدیــن (CPRS) شناسایی و به صورت تصادفی به چهار گروه کنترل، تمرینات یوگا، دارو درمانی و درمان ترکیبی تقسیم شدند. در مرحله پیش آزمون پرسشــنامه اختلال کمبود توجه-بیش فعالی سوانسون و نولان پلهام (1980) و تکانشگری کودکان پاتون و همکاران (1995) توسط والدین تکمیل شد. در مرحله مداخله، گروه تمرینات یوگا به مدت هشت هفته به تمرینات یوگا پرداختند، گروه دارودرمانی در این مدت داروی ریتالین دریافت کردند؛ و گروه ترکیبی هم تمرینات یوگا انجام دادند و هم ریتالین دریافت کردند. گروه کنترل در این مدت هیج مداخله درمانی دریافت نکرد. در نهایت، پرسشنامه های تحقسق مجدداً توزیع و جمع آوری شد. برای تحلیل داده ها از آزمونهای کولموگروف-اسمیرنوف و تحلیل کوواریانس در سطح معنی داری P<0.05 استفاده شد.
نتایج: نتایج آزمون تحلیل کواریانس نشان داد اگرچه تمرینات یوگا و دارو درمانی منجر به کاهش علائم نقص توجه انتخابی و تکانشگری در کودکان دارای نقص توجه/بیش فعالی شد (P<0.05)؛ اما اثربخشی درمان ترکیبی بیشتر بود (P<0.05).
نتیجه گیری: براساس نتایج این مطالعه میتوان تمرینات یوگا را به عنوان مکمل دارو درمانی در بهبود علائم نقص توجه/بیش فعالی توصیه نمود.
کلیدواژهها