تأثیر یک دوره بازی‌های بومی محلی بر کارکردهای شناختی اجرایی در کودکان دارای اختلال کاستی توجه و بیش‌فعالی

نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسندگان

چکیده

هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی تأثیر  یک دوره بازی­های بومی محلی بر کارکردهای شناختی اجرایی کودکان دارای اختلال کاستی توجه و بیش­فعالی است. پژوهش از نوع نیمه­آزمایشی با طرح پیش­آزمون- پس­آزمون با گروه گواه بود. جامعة آماری این پژوهش را کلیه مراجعه­کنندگان دختر بین سنین7-9 سال تشکیل می­دادند که با تشخیص اولیة اختلال کاستی توجه و بیش­فعالی به دو مرکز درمانگاهی مشاوره و روانشناختی شهر یاسوج مراجعه کرده بودند و توسط متخصص، ارزیابی و شناسایی شدند.  نمونة آماری شامل 30 کودک دارای اختلال کاستی توجه و بیش­فعالی (نوع ترکیبی) بودندکه به صورت درد سترس و هدفمند از جامعة مورد نظر، انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه گواه و آزمایشت قسیم شدند. گروه آزمایش، به مدت 12 هفته در بازی­های بومی محلی  شرکت کردند و گروه گواه در طول دورة تمرینات به فعالیت­های روزانه خود پرداختند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش، پرسش­نامة کانرز (فرم کوتاه والد و معلم) جهت تشخیص اختلال کاستی توجه و بیش­فعالی، مقیاس  وش کودکان وکسلر (بازنگری شده) برای تعیین ضریب هوشی و دستگاه سنجش کارکردهای شناختی- حرکتی برای ارزیابی کارکردهای شناختی اجرایی بود. از هر دو گروه پیش­آزمون و پس­آزمون به عمل آمد و داده­ها با استفاده از کوواریانس تحلیل شد. نتایج نشان داد یک دوره بازی­های بومی محلی بر بهبود کارکردهای شناختی اجرایی (زمان واکنش، توجه انتخابی، بازداری پاسخ­، گوش به زنگی، تکانش­وری و جابجایی توجه) مؤثر بوده است. با توجه به یافته­های پژوهش حاضر می­توان چنین نتیجه گرفت که از بازی­های بومی محلی می­توان برای بهبود کارکردهای شناختی اجرایی کودکان دارای اختلال کاستی توجه و بیش­فعالی استفاده کرد.

عنوان مقاله [English]

The Effect of Local Indigenous Games on Executive-Cognitive Functions in Children with Attention Deficit/Hyperactivity Disorder

چکیده [English]

The present study aims to investigate the effect of local indigenous games on executive-cognitive functions in children with attention deficit/hyperactivity disorder (ADHD). A quasi-experimental pretest/posttest with control group design was conducted. The statistical population consisted of all girls aged between 7-9 years old who referred to two psychological and counseling centers in Yasuj city. They were evaluated and identified by specialists. The statistical sample consisted of 30 children with attention deficits/hyperactivity disorder (combined type) that were selected through purposive and convenience sampling to desired population, and were randomly assigned into control and experimental groups. Experimental group participated for 12 weeks in the local indigenous games and during the training period, the control group continued their daily activities. The instruments used in this study were Conners' parent/teacher short-form questionnaire, Wechsler's revised intelligence test, and a measuring device for motor-cognitive functions which, respectively, were used for diagnosis of attention deficit/hyperactivity disorder, determining IQ, and assessing executive-cognitive functions. Both groups participated in a pretest and posttest and the data were analyzed using covariance analysis. The results showed that a period of local indigenous games is effective for improving executive cognitive functions (reaction time, Selective attention, response inhibition, vigilance, impulsivity and attention shifting). According to the findings of the study it can be concluded that local indigenous games can be used for improving executive-cognitive functions in children with attention deficit/hyperactivity disorder.

کلیدواژه‌ها [English]

  • attention deficit/hyperactivity disorder
  • executive-cognitive functions
  • local indigenous games

مراجع

  1. منابع
  2. Kaplan H, Sadock BC, Sadock B, SadockV. Comprehensive textbook of psychiatry.8th ed. New York: Lippincott Wilkins & Wilkins, 2005; P.3183-204.
  3. Walker C. E. & Roberts M.C. Handbook of Clinical hildpsychology (third Edition). Canada, Toronto: John Wiley & Sons, Inc; 2001.
  4. Halperin, J.M., & Healey, D.M. The influences of environmental enrichment, cognitive enhancement, and physical exercise on brain development: Can we alter the developmental trajectory of ADHD? Neurosci Biobehav R. 2011; 35: 621-634.
  5. Nigg, J.T. What causes ADHD? Understanding what goes wrong and why, Guilford: New York; 2006.
  6. واعظ موسوی سید‌محمد‌کاظم، مسیبی فتح‌الله. روان‌شناسی ورزشی. تهران: انتشارات سمت؛ 1386، ص 188.
  7. Eagle, D.M., et al. Differential effects of modafinil and methylphenidate on stop–signal reaction time task performance in the rat, and interactions with the dopamine receptor antagonist Cis-Flupenthixol. J Psychopahrmacol. 2007; 192: 193-206.
  8. کرمعلی اسماعیلی سمانه، علیزاده زارعی مهدی. زیرساخت‌های عصبی کارکردهای اجرایی و اهمیت آن در آموزش و توان‌بخشی. نشریة تعلیم و تربیت استثنایی. 1393؛ 5 (127): 37-44.
  9. Nigg, J.T., Blaskey, L. G., Huang-Pollock, C. L., & Rappley, M. D. Neuropsychological executive functions and DSM-IV ADHD subtypes. J Am Acad Child Psy.2002; 41:59-66.
  10. Valera, E.M. and L.J. Seidman. Neurobiology of attentiondeficit /hyperactivity disorder in preschoolers. Infant Young Child. 2006; 19(2):94-108.
  11. Chhabildas, N., Pennington, B.F., &. Willcutt, E.G. A comparison of the neuropsychological profiles of the DSM-IV subtypes of ADHD. J Abnorm Child Psych., 2001; 29(6):529-540.
  12. Rubia,K., Halari, R., Christakou, A., & Taylor, E. temporal processes and normalization with methylphenidate abnormalities in attention-deficit hyperactivity disorder during Impulsiveness as a timing disturbance: neurocognitive. Child Psychiatry. 2009; 364:1919-1931.
  13. Rubia, K., Smith, A., & Taylor, E. Performance of children with attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) on a test battery of impulsiveness. Child Neuropsychol. 2007 a; 13:276–304.
  14. Hopkins, M.E., & Bucci, D.J. BDNF expression in perirhinal cortex is associated with exercise-induced improvement in object recognition memory. Neurobiol Learn Mem. 2010; 94:278–284.
  15. شوشتری مژگان، ملک پور مختار، عابدی احمد، اهرمی راضیه. اثربخشی مداخلات زود هنگام مبتنی بر باز‌یهای توجهی بر میزان توجه کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه – بیش‌فعالی/ تکانشگری. نشریة روان شناسی بالینی. 1390؛ 3 (11): 17-27.
  16. بهرامی علیرضا، خلجی حسن، دهقان معصومه. تأثیر یک دوره برنامة تمرینی جابه‌جایی و دستکاری محور بر کاهش علائم کودکان مبتلا به اختلال توجه/بیش‌فعالی. پژوهشنامة مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی. 1392؛ 17: 95-104.
  17. بیک میثم، نزاکت الحسینی مریم، بادامی رخساره، عابدی احمد. اثر یک دوره تمرین یوگا بر کارکردهای اجرایی کودکان دارای کاستی توجه و بیش فعالی. فصلنامة کودکان استثنایی. 1393؛ 2 (52): 17-32.
  18. حمیدیان‌جهرمی نادر، رضاییان فیروز، حقیقت شهربانو. تأثیر بازی های بومی محلی بر رشد ادراک بصری-حرکتی دانش آموزان کم توان ذهنی آمادگی و سال اول ابتدایی شهر شیراز. نشریة تعلیم و تربیت استثنایی. 1391؛ 111: 29-38.
  19. اصغری نکاح، سید محسن. کاربردهای آموزشی – ترمیمی بازیهای بومی ایران در آموزش و توانبخشی کودکان دارای نیازهای ویژه. نشریة تعلیم و تربیت استثنایی. 1388؛ 90: 3-11.
  20. Alderson, R.M., Rapport, M.D., & Kofler, M.J. Attention-deficit/hyperactivity disorder and behavioral inhibition: A meta-analytic review of the stop-signal paradigm. J Abnorm Child Psych. 2007; 35(5): 745-758.
  21. عابدی احمد، کاظمی فرشته، شوشتری مژگان، گلشنی منزه فرشته. اثربخشی آموزش حرکات ورزش ایروبیک بر میزان توجه دیداری و شنیداری دانش آموزان پسر پیش دبستانی با اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی شهر اصفهان در 1389-1388. فصلنامة روان‌شناسی افراد استثنایی. 1391؛ 7: ‌133-151.
  22. Boeshans, M.E., Dianne, P.D., Gut, M., Ginger Weade, P.D. The effects of curriculum based yoga on children with attention deficit/ hyperactivity disorde. in the Department of Teacher Education, The Faculty of the College of Education Ohio University: Ohio. 2009: 65.
  23. بهرامی علیرضا. اثر بخشی بازی های توپی- غیر توپی بر کاهش نشانگان اختلال کمبود توجه/ بیش‌فعالی دانش آموزان پسر 9 تا 11 ساله شهر اراک. مجلة دانشگاه علوم پزشکی اراک. 1391؛ 64: 1-9.
  24. بهرام محمد ابراهیم، عصاریان فاطمه‌، عطوف فاطمه‌، تقدسی محسن، عکاشه نگار، عکاشه گودرز. بررسی تاثیر دوازده هفته تمرین هوازی اینتروال دویدن بر درمان کودکان دختر مبتلا به اختلال بیش‌فعالی/ نقص توجه. دو ماهنامة فیض. 1393؛ 75: 151-158.
  25. جنتیان سیما، نوری ابوالقاسم، مولوی حسین، شفتی سیدعباس، سماواتیان حسین. اثر بخشی بازی درمانی مبتنی بر رویکرد شناختی - رفتاری بر شدت علایم اختلال بیش‌فعالی/ نقص توجه در دانش آموزان پسر 9 تا 11ساله مبتلا به ADHD. نشریة تحقیقات علوم رفتاری. 1387؛ 6 : 109-118.
  26. Jensen, P.S. & Kenny, D.T. The effects of yoga on the attention and behavior of boys with attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD). J Atten Disord. 2004; 7:205 - 216.
  27. سارلی عافیه، شهبازی مهدی، باقرزاده فضل الله. تاثیر یک دوره تمرینات حرکتی بر توجه دیداری و شنیداری کودکان مبتلا به کمبود توجه همراه با بیش‌فعالی. نشریة رفتار حرکتی. 1393؛ 15: 47-60.
  28. Verret C, Guay MC, Berthiaume C, Gardiner P, Beliveau L. A physical activity program improves behavior and cognitive functions in children with ADHD: an exploratory study. ). J Atten Disord. 2012; 16:71-80.
  29. Douglas, V.I. Cognitive Deficits in Children with Attention Deficit Hyperactivity Disorder: A Long-Term Follow-Up. Can Psychol. 2005; 46(1):23-31.
  30. تهرانی‌دوست مهدی‌، رادگودرزی رضا، سپاسی میترا، علاقبندراد جواد. نقایص کارکردهای اجرایی در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه‌- ‌بیش‌‌فعالی. فصلنامة تازه های علوم شناختی.1382؛ 17: 1-9.
  31. Barkley, R.A. Behavioral inhibition, sustained attention, and executive functions: constructing a unifying theory of ADHD. Psychol Bull. 1997; 121(1): 65-94.
  32. Gehan, M.A., & Samiha, M. Effect of Regular Aerobic Exercises on Behavioral, Cognitive and Psychological Response in Patients with Attention Deficit-Hyperactivity Disorder. Life Sci. 2011; 8(2):366-371.
  33. Vaynman, S., & Gomez-Pinilla, F. License to run: Exercise impacts functional plasticity in the intact ad injured central nervous system by using neurotrophins. Neurorehab Neural Re. 2005; 19:283–95.
  34. Querido, J. S., & Sheel, A. W. Regulation of cerebral blood flow during exercise, J Sports Med Phy Fitness. 2007; 37:765–85.
  35. Rubia, K. & Smith, A. Attention-deficit hyperactivity disorder: current finding and treatment, Curr Opin Psychiatry. 2001; 14 (4): 309-316.
  36. Sibley, M.H, et al. The delinquency outcomes of boys with ADHD with and without comorbidity. J Abnorm Child Psych. 2011; 39: 21-32.
  37. Panksepp J, Burgdorf J, Cortney T, Gordon V. Modeling ADHD- type arousal with unilateral frontal cortex damage in rats and beneficial effects of play therapy. J brain cog. 2003; 52:97-105.
  38. Kjaer, T.W., Bertelsen, C., Piccini, P., Brooks, D., Alving, J, & Lou, H.C. Increased dopamine tone during meditation-induced change of consciousness-a principal component analysis of rCBF, Cognitive Brain Res. 2002; 13:255–25910.1016/S0926-6410(01)00106-9
  39. Fasig, A. (2006). What exactly do the exercises do to the brain in simple Scientific terms? Options Center Newsletter, number3.
روانشناسی ورزش
دوره 7، شماره 1 - شماره پیاپی 1
اردیبهشت 1394
صفحه 1049-1061

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 06 مهر 1394
  • تاریخ بازنگری: 07 دی 1403
  • تاریخ پذیرش: 11 دی 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار